تبعات موافقت‌نامه تجارت آزاد دو سویه اقیانوس اطلس بر صادرات ایران به اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا در دو سوی آتلانتیک در تلاش هستند که با برقراری موافقت‌نامه تجارت آزاد مشکلات روابط تجاری فیمابین را حل کنند و بتوانند بر بسیاری از مشکلات اقتصادی و مالی(به ویژه کاهش نرخ بیکاری با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید) فائق آیند. بدون شک برقراری این موافقت‌نامه بر روابط تجاری این کشورها بر سایر کشورهای جهان تاثیر گذاشته، تجارت این کشورها با بقیه جهان را کاهش داده و به سوی کشورهای داخل موافقت‌نامه منحرف خواهدکرد. ایران نیز به عنوان یکی از شرکای تجاری کشورهای اروپایی از برقراری این موافقت‌نامه تاثیر خواهد پذیرفت. این مقاله به دنبال شناسایی این تاثیر بوده‌ است. نتایج این مطالعه تصور عدم تاثیر موافقت‌نامه در دست بررسی تجارت آزاد بین اتحادیه اروپا و ایالات متحده امریکا بر صادرات ایران را رد می‌نماید. در این مطالعه علاوه بر بررسی آثار موافقت‌نامه مذکور بر واردات اتحادیه اروپا از ایران، آن‌دسته از کدهای کالایی صادراتی ایران (در سطح شش رقمیHS) که در معرض تهدید موافقت‌نامه مذکور قرار دارند، شناسایی و معرفی شده‌اند. شبیه‌سازی این مطالعه در مورد آثار موافقت‌نامه مذکور پیش‌بینی نموده ‌است که صادرات تعداد 781 کد کالایی (63 درصد از کل کالاها) با ارزش صادراتی معادل 672 میلیون دلار (8/9درصد کل ارزش صادراتی این کالاها) مورد تهدید موافقت‌نامه مذکور می‌باشد. البته مطابق پیش‌بینی‌ها، رقم انحراف تجارت در واردات اتحادیه اروپا به زیان ایران، 4/2 میلیون دلار برآورد شده ‌است. اگرچه این رقم، چندان چشمگیر و نگران‌کننده به‏نظر نمی‌رسد اما بایستی توجه نمود که این نتیجه در قالب یک مدل ایستا و تنها مربوط به اثر تغییر قیمت‌های نسبی کالاهای وارداتی اتحادیه اروپا از شرکای تجاری (به‌دلیل حذف تعرفه‌ها در قالب موافقت‌نامه از سوی طرفین) حاصل شده و آثار پویای اقدامات تسهیل‌کننده تجاری طرفین موافقت‌نامه بر صادرات ایران بسیار وسیع‌تر از این رقم به نظر می‌رسد.